Just in Time (JIT) Nedir?
Toyota Üretim Sistemi olarak da bilinir ve adını İngilizce “Just In Time” kelimelerinin baş harflerinden alır, “Tam Zamanında Üretim” anlamına gelir.
JIT Felsefesinin temel hedefi, üretimi arz ve taleple uyumlu hale getirerek stok kavramını sıfıra indirmeye odaklanır.
Diğer bir deyişle, Doğru ürünün istenen miktarda ve doğru zamanda üretilmesi için sistematik bir yaklaşımdır.
Üretim Departmanı bakımından “JIT” bu anlama gelse de, Lojistik bakımından ise;
envanter yönetimi, atıkları azaltmaya ve malları taşımak için en verimli yöntemleri seçmeye odaklanır.
- 1930’larda Kiichiro Toyoda tarafından Amerikan otomotiv endüstrisinden
farklılaşma yolu olarak seçilen JIT anlayışı, 1950’li yıllarda Taiichi Ohno
tarafından hayata geçirilmiş bir üretim sistemidir.
- JIT, üretimi ve verimliliği artırmak için geliştirilen envanter stratejisidir.
- JIT sistemleri stokları kontrol eder ancak bu sistemin tek ve esas fonksiyonu
değildir JIT felsefesi bir çekme sistemidir. Çekme sistemleri herhangi
bir imalat noktasında belirli bir zamanda ihtiyaç duyulan miktarda malzeme bulunmasını gerektirir.
- JIT felsefesi ürünün değerini artırmayan tüm unsurları israf olarak
tanımlamaktadır. JIT felsefesinde ulaşılmak istenen hedef, “Sıfır Stok” ve
“Sıfır Hata” olarak tanımlanabilmektedir.
Depolama işleminde sipariş verme seviyesine (reorder point) gelindiğini
ve bu noktadan sonra siparişin karşılanması gerektiğini bildiren bu strateji sayesinde en verimli depo hacmi ve üretim devamlılığı sağlanmaktadır.
Kısaca Just In Time, ihtiyaç kadar talebi, mükemmel kalite ile artıksız olarak bir an önce üretmek ve istendiği zamanda doğru yere nakletmektir.
Dezavantajları
Firmalar için “JIT” mükemmel bir üretim felsefesi gibi duruyor olsa da bazı dezavantajları mevcuttur.
En iyi şekilde çalışmak için, bu süreç geçmiş performansa dayalı doğru satış tahmini gerektirir. Satış tahmini kapalıysa veya üretim döngüleri arasında tüketicinin zevkleri değişiyorsa, fabrikada sorun yaratabilir. Bu, fabrika planlamasının tamamen yeniden yapılandırılmasını gerektirebilir.
Tam zamanında üretimin bir başka önemli dezavantajı, arıza süresi potansiyelidir. Herhangi bir bileşen hasar görürse veya kusurluysa, montaj hattının bir parçası bozulursa, tüm işlem saatlerce, hatta günlerce durdurulabilir. Üretkenlikte ortaya çıkan kayıp, bitmiş ürünlerin taşınmasının gecikeceği anlamına gelir, bu da zamana ve paraya mal olabilir.
Ek olarak, tam zamanında üretim, tüm hammaddelerin ihtiyaç duyulduğunda ulaşmasını sağlamak için karmaşık bir tedarik zinciri gerektirir.
Tek bir malzeme tedarikçisine güvenmek yerine, tam zamanında üreticiler, siparişlerin fabrikalarına zamanında ve programa uygun şekilde ulaşmasını sağlamak için genellikle birden fazla ilişki yürütmek zorunda kalır. Bir tedarikçiye güvenmek, tedarik zincirinde kesintiler olması veya tedarikçinin gerekli malzemeleri sağlayamaması durumunda sorun yaratabilir.
